Có Lẽ Nào

 Có Lẽ Nào 

Cầm trên tay quyển sổ nhỏ màu giấy vàng thô kệt với những trang ký sự trong tù. Đọc lại những dòng chữ do chính mình viết, vậy mà vẫn hỏi: Có lẽ nào mình đã đi qua sông Hồng, nhà ga Yên Bái; Đã ở trong trại tù Lào Kai, Vĩnh Phú; Và đã trở về căn nhà của mình vừa bị đổi chủ? 

Chuyện hơn 40 năm trước của chính mình mà vẫn ngớ ra vì lạ. Bởi tất cả đã đổi khác trên những hiện trường mình đã sống trải qua thời kỳ chiến tranh tàn khốc. Không lạ với sự sinh hoạt hiền hòa trên những vùng đất miền nam, bởi tất cả những nét đẹp vẫn hằng lưu trong ký ức; Chỉ lạ là sao mình còn sống và còn giữ được kỷ vật của chính mình qua thời gian tàn khốc đó? 

Nhu cầu cần có một tập giấy và một cây bút để ghi lại những tâm tư qua trải nghiệm cuộc sống của một khoảng đời sống trong trại tù cộng sản thật khó thực hiên. Cho đến khi sức khỏe mình bị suy kiệt và được đưa vào trạm xá của trại tù Tân Lập tỉnh Vĩnh Phú, vợ và con từ Sài gòn ra thăm, lén dúi vào áo tôi một tập giấy nhỏ và cây bút bi. 

Nhờ thời gian ẩn mình trong một góc khuất của trạm xá, ít bị sự dòm ngó chung quanh, tôi đã lén lút viết được những dòng tâm sự với chính mình và với gia đình. Dù không nhiều lắm, nhưng những gì tôi viết được trong thời điểm đó, với tôi rất quý. Như thể ngắm chính mình trong tấm gương quá khứ thấy rõ những vết hằn đau do khổ nhục, đồng thời cảm nhận từng phút giây được sống trong tình thương yêu của gia đình và đồng đội. 

Hơn 30 năm qua, trên hành trình xuôi ngược mưu sinh, tôi vẫn cố gắng giữ lại món kỷ vật này, như giữ bản thể chính mình trước mọi biến đổi của thời cuộc. Tôi muốn được chia sẻ những tâm tình của tôi đến cùng các chiến hữu đã sống qua thời kỳ lịch sử bi thương trên cả thân xác minh và thân xác của núi sông. 

Ngay trang bìa của tập nhật ký, tôi đã viết: 

"Bây giờ ở đây là cuộc sống 

Nulle douleur 

n'est etrangere 

(không có nỗi đau nào là của riêng ai) 

* 

Tôi sẽ chụp hình và gõ lại những dòng tâm tình trong quyển nhật ký, như chứng tích của một chiến binh Việt Nam Cộng Hòa bị cộng sản đày đọa sau biến cố 30 tháng 4 năm 1975. 

Trước hết, mời các bạn xem vài bài thơ trích ra từ tập nhật ký:

 

Có Lẽ Nào 

Có lẽ nào tôi không đến được 

một nhà ga trong những nhà ga 

mà ở đó phải xin từng giọt nước 

nhìn mặt người ta lại muốn quên ta 

Có lẽ nào tôi không đến được 

một căn nhà trong những căn nhà 

mà ở đó tất cả đều xa lạ 

dẫu nơi này tôi đã sinh ra 

Có lẽ nào tôi không đến được 

một dòng sông trong những dòng sông 

mà ở đó phù sa hồng như máu 

và hai bờ tôi chẳng chút hoài mong 

Có lẽ nào tôi không đến được 

một trại giam trong những trại giam 

mà ở đó có thể nào quên được 

những bữa cơm no mơ ước từng đêm 

Rốt cuộc, ở cả những nơi mình muốn đến 

đã đến rồi và đã đi qua 

còn lại đó dấu chân và kỷ niệm 

của nửa tuổi đời ngọt lịm xót xa ! 

Cao Nguyên 

(Trại tù Tân Lập / Vĩnh Phú - Tháng 1 năm 1981)